daoisme.nl

Boekbesprekingen

Inleiding op het Daoïsme

Wat kan ik leren van De taoïsten? Jan de Meyer, Pelckmansuitgevers.be, z.j, ws 2020.           Dit boek bevat 50 'eenvoudig toegelichte' citaten uit de klassieke teksten van het Taoïsme. Het gaat dan vooral om citaten uit de Dao Deh Jing en de Zhuang Zi. Helaas is Jan de M. voor wat betreft de Dao Deh Jing blijven steken in de hierboven bij de DDJ vermelde 'academische visie' van Lao Zi als politiek filosoof met mystieke trekken.  Zie bijv. op pagina 80 de weergave van H.3 van de DDJ met de 'Wijze' die er voor zorgt dat het volk niets weet en niets begeert'.  Vergelijk dit met de hier gegeven vertaling van H.3! Ook zijn visie op Wuwei als 'handelen alsof je niet handelt' zou ik liever zien als 'handelen zonder betrokkenheid' of 'egoloos handelen'.  Veel beter is zijn weergave (in eigen vertaling) van teksten uit de Zhuang Zi, net zoals de toelichting daarop. Als algemene kennismaking met het Daoïsme wel geschikt, maar Jan de Meyer haalt hier niet het niveau van zijn vertalingen van de Liezi en de Wunengzi.

Een tweede algemene inleiding op het vroege Daoïsme is het boekje 'Taoïstische Meesters van Johannes Schiettecatte in de reeks Spirituele Meesters van Uitgeverij Carmelitana te Gent. Het bevat een inleiding en stukken tekst uit de Dao Deh Jing (vert. Blok), de Zhuangzi (vert. Schipper) en de Nei Yeh uit de Guanzi (vertaald uit de Franse uitgave van R. Graziani). Hoewel ook weer 'academisch' m.b.t. de 'politieke' visie van Lao Zi een behoorlijke bloemlezing.

1. De Dao Deh Jing van Lao Zi

De  ver-of hertalingen in westerse talen lijden vrijwel zonder uitzondering aan het euvel dat ze gebaseerd zijn op de  gepolitiseerde 'standaardversie´ van Wang Bi (vaak zonder dat de auteur zich daarvan bewust is en nog vaker onvermeld!). Bovendien geven ze ook weer vooral de visie van de auteur weer, veelal zonder dat deze expliciet vermeld wordt.

Nederlandse vertalingen

Lao tse Tao-Teh-King, Chinees spreukenboek, Nederlandse bewerking Roel Houwink, Ambo Baarn 1968. Dit is een bewerking/vertaling van de Tao Têh King, Das Buch von rechten Wege en von der rechten gesinnung door Jan Ulenbrook, Esoterik Ullsteinbuch Frankfurt a/M, c 1980 (1996). De Nederlandse vertaling wijkt helaas vrij vaak af van de Duitse versie, maar is toch een aardige eerste inleiding voor diegenen die nog niet belezen zijn op dit gebied. Ulenbrook hanteert als basis twee versies van de DDJ, die van Hesshang Gong en Wang Bi, integreert ze (zonder aanwijzingen hoe) en vertaalt dan elk karakter naar de Duitse vertaalmogelijkheden en maakt er dan zinnen van. Het boek bevat wat meer mystiek dan vele andere.

Lao Zi, het boek van de Tao en de Innerlijke Kracht, vertaald en toegelicht door Kristofer Schipper, 2010 Augustus Amsterdam. Dit is de Nederlandse (directe) vertaling die ik U het meest kan aanbevelen. Schipper heeft samen met prof. Yuan Bingling van de universiteit van Fuzhou voor zijn vertaling een nieuwe kritische Chinese teksteditie gemaakt als basis voor het boek. Hij benadrukt Lao Zi als medititatieleraar: "De beoefening van meditatie is het uitgangspunt van de gedachtewereld van de Laozi/Dao Deh Jing en het Daoïsme in het algemeen".  Schipper geeft ook aan dat de Zhuangzi gezien kan worden als het eerste commentaar op de Dao Deh Jing en illustreert dit steeds door bij veel hoofdstukken ernaar te verwijzen. Helaas volgt Schipper naar mijn mening nog te veel de academische traditie in zijn vertaling, waardoor bijvoorbeeld hoofdstuk 3 nog steeds een politieke lading heeft (zie mijn proeve van vertaling waarin het gaat om aanwijzingen voor meditatie i.p.v. aanwijzingen voor een heerser om zijn volk dom te houden).

Voor wie eens een behoorlijk andere versie van de DDJ wil lezen kan ik de volgende twee uitgaven van de Hesshang Gong versie aanbevelen, in het Nederlands en het Engels:

- Daodejing, Opnieuw vertaald uit het Chinees naar de oudere tekstversie met commentaar van Hesshang Gong, dr. B.J. Mansvelt, Servire Kosmos-ZenK Uitgevers, Utrecht/Antwerpen, 2002. helaas alleen nog antiquarisch te verkrijgen (tegen een hoge prijs)

- The Heshang Gong Commentary on Lao Zi's Dao De Jing, translated by Dan G. Reid, Center Ring Publishing. Montreal QC Canada, 2015. Dit boek is o.a. bij Amazon te verkrijgen, ook in Kindle versie.

Tao Te Tjing, het boek over vrede en vreugde, de Tao voor kinderen en andere volwassenen, foto's George Burggraaff en tekst Roeland Schweitzer, Van Warven, Kampen 2019. Een mooi uitgegeven boek met op de DDJ gebaseerde maar zeker niet letterlijk weergegeven teksten. Deze zijn op een liefdevolle manier geformuleerd door Schweitzer en kunnen 'kinderen en andere volwassenen' inzicht geven in het handelen in de geest van de Tao (Dao).

Vertalingen van de DDJin diverse westerse talen:

Tao Te Ching door James Legge 1891; Een mooie vertaling met veel toelichtingen op basis van zes verschillende Chinese versies, w.o. die van Wang Bi. Gratis te vinden op internet, o.a. in het sacred.texts archive en in vele goedkope (e)boekvormen, o.a. bij Dover Thrift Editions. Wel met een sociaal-politiek karakter in bijv. H3 en H.65.

The Tao Te Ching door Stan Rosenthal (Zenmaster Chih-tien Roshi).  Een vertaling door een  Zenmeester. Te downloaden vanaf internet (pdf). 

Terebess of Asia. Op deze site staan tientallen Engelse vertalingen van de DDJ en nog veel meer interessante artikelen over Daoïsme en Zen, over het algemeen te downloaden. Voor wie werkelijk geïnteresseerd is in de Chinese karakters en de verschillende versies van de DDJ kan ik de ingewikkelde site van Hilmar Klaus hierop aanbevelen. Het is wel jammer dat de tekst sterk gebaseerd is op de politieke versie van vooral Wang Bi; dat geeft veel vertekening.

Laozi's Dao De Jing (Duits) vertaald door Richard Wilhelm met commentaar van Taijiquan Meister Jan Silberstorff. Op basis van de oude vertaling van Wilhelm geeft Jan Silberstorff een uitgebreid commentaar en vaak alternatieve vertaalmogelijkheden die meer op meditatie gericht zijn. Vooral de eerste hoofdstukken van deel 1 zijn interessant door de alternatieve vertalingen met wat Chinese karakters. Twee omvangrijke delen!  2012, Lotuspress. Band 1 Dao, band 2 De.

Overige vroege Daoïstische Geschriften:

De Chinese Fascinatie voor de Geest, de Werking van het Innerlijk, Dianne Sommers, Uitgeverij Libra&libris, 2007,  Dit is een vertaling van de Nei Yeh, het na de DDJ oudste Daoïstische geschrift. De nadruk ligt op de mystiek in de Daoïstische Neidan, de Innerlijke Alchemie; zie de paragraaf over de Nei Yeh op deze site. 

Zhuang Zi, De volledige geschriften, Kristofer Schipper, Uitgevrij Augustus, Amsterdam/Antwerpen, 2007. In dit blijf je lezen, als je er door gegrepen wordt. Niet eenvoudig.

De geschriften van Lie Zi, de taoïstische kunst van het relativeren, Jan de Meyer, Uitgeverij Augustus, Amsterdam/Antwerpen, 2008.  Een voorloper? of aanvulling? op de Zhuangzi?

Wunengzi, Nietskunner, Het taoïsme en de bevrijding van de geest, Jan de Meyer, Uitgeverij Augustus, Amsterdam/Antwerpen, 2011. Een mooie aanvulling op de Liezi van Jan de Meyer. Mogelijk invloed van het (Zen)boeddhisme of net andersom door de sterke invloed van heDaoïsme op Zen.

Clarity and Stillness: The teachings of the Taoist Classic entitled the Qing Jing Jing by Steven Q. Marshall, 2016. In dit boekje, voor een euro 0f vier verkrijgbaar als kindle ebook geeft Marshall een beschouwing van de QJJ vanuit het Boeddhisme. Voor de lezers van mijn boek over  lao Zi en meditatie kan dit boek interessant zijn.

Boeken van Wuwen Zi:

De beide boeken hebben een heel verschillend karakter, het eerste is een vertaling met toelichting en commentaar vanuit o.a. Zen op twee onbekende, aan Lao Zi toegeschreven teksten over meditatie, de Qing Jing Jing en de Nei Riyong Jing. Het tweede is een compilatie van teksten uit de tradities van Dao en Zen, waaruit blijkt dat de beide meditatieve stromingen een sterk onderling verband hebben. Zen is sterker beïnvloedt door het daoïsme dan algemeen aangenomen en door Zenboeddhisten erkend wordt.

Mediteren met Lao Zi, Twee onbekende geschriften van de Oude Meester van de Dao.  Hierin vindt U mijn meer op meditatie gerichte vertalingen van een beperkt deel van de verzen uit de Dao Deh Jing alsmede de volledige teksten van Lao Zi's Qing Jing Jing en Nei Riyong Jing.   Wuwen Zi, 2019, Uitgeverij van Warven, ISBN 978 94 92421 80 7. De eerste druk was in maart 2020 uitverkocht. Een licht herziene tweede druk (juni 2020) is  verkrijgbaar bij de (internet)boekhandel (E 14,95).

Zen, Dao en Ch'an:  'De Zenmeester die blafte' ISBN 978-94-6406-225-0 is het tweede boek van Wuwen Zi, waarin Dao, Ch'an en Zen geïntegreerd worden weergegeven naar een aantal onderwerpen zoals de Wu!, de Dao, de leer zonder woorden, verdienste, geleerdheid, zazen, de geest, vergeten, leegte, gehechtheid, satori, verlichting, leven en dood. De korte teksten vanuit 'de leer zonder woorden' van Lao Zi en de Boeddha zijn doordenkers, bedoeld om het denken te laten  vallen. lukt dat? Denk je? DENK JE ECHT?      Het boek is begin september 2020 verschenen bij de eigen uitgeverij ZENDAOCHAN. Zie ook bij de inhoud onder ZENDAOCHAN voor meer informatie. Bij voorkeur te bestellen bij boekenbestellen.nl, dan steunt u het in stand houden van deze website, maar ook verkrijgbaar bij de (internet)boekhandel (E 14,95). 

Recensies van de boeken van Wuwen Zi:

Mediteren met Lao Zi recensie door Drs. J.A.M. Hendriks

Twee korte geschriften van meester Lao Zi zijn nu voor het eerst in het Nederlands beschikbaar. De eerste tekst Qing Jing Jing (drie delen, in totaal twintig verzen) handelt over de essentie van de Dao, verkrijgen van inzicht daarin door (aanwijzingen voor) meditatie, en de redenen die van de Dao afhouden, namelijk begeerte en verlangen.

 De tweede tekst Nei Riyong Jing (drie delen, in totaal zestien verzen) bevat
richtlijnen, praktische aanwijzingen voor meditatie met betrekking tot zitten in meditatie, voeding, juiste (geestes) houding en ademhaling, waarbij veel aandacht is voor Qi, levensenergie.

De teksten als geheel alsmede de delen worden ingeleid met toelichtingen. Ieder vers staat apart op een rechter pagina; op de linker pagina ertegenover staat een toelichting en uitleg daarop waarbij verbindingen naar andere (overeenkomstige) teksten uit de taoïstische en zenboeddhistische traditie worden gelegd. Fraaie aquarel illustraties in zwart/grijs/wit-tinten. Bevat voor- en nawoord alsmede uitvoerige literatuuropgave. Deze ver/hertaling kan behulpzaam zijn voor mensen die zich willen verdiepen in meditatie. Lastige materie,
vereist voorkennis.

Vertaling en toelichting door Wuwen Zi ; Ben Zondervan. – Kampen : Van Warven, [2019]. – 138 pagina’s : illustraties ; 22 cm.

Wuwen Zi – Mediteren met Lao Zi,
twee kleine geschriften van de oude meester van de Dao door De Boeddhist

Dit boek heeft een unieke insteek wat betreft het taoïsme en meditatie. Het boek begeeft zich namelijk op het vlak waar Zenboeddhisme en het taoïsme elkaar raken, of misschien wel één zijn. Het boek biedt een vertaling van de zogenaamde Qing Jing Jing en de Nei Riyong Jing van Lao Zi, met een toelichting door een beoefenaar van het Zenboeddhisme. De auteur Ben Zondervan schrijft onder de naam Wuwen Zi, wat geheel in stijl van het taoïsme te vertalen is naar het ‘geen weet hebben van Grote kennis’.

De geschriften zijn vertaald als ‘het Geschrift over Zuivere Leegte en Innerlijke Rust’ en ‘het Geschrift over de Richtlijnen voor de Dagelijkse Meditatie’. Volgens Wuwen Zi richten de geschriften zich op het ‘verwerven van de Dao, het bereiken van Verlichting en de meditatieve weg daartoe.’

Zelf ben ik nog geen literatuur tegengekomen over specifiek het onderwerp meditatie vanuit het taoïsme. Het Zenboeddhisme het ik daarnaast nog weinig verkend en daarom vind ik het boek erg interessant om te lezen! Het boek ziet er mooi uit en is prettig geschreven. Het is duidelijk opgebouwd en ook ‘vloeiend’ te lezen. De inhoud van de geschriften zelf oogt duidelijker, of directer, dan de Tao Te Ching.

Het eerste geschrift en toelichting begint over (de niet te beschrijven) Dao en neemt ons mee naar Wu Wei (handelen zonder betrokkenheid) en het verwijderd raken van de Tao door begeerte. Hoe breng je de geest tot rust? Hoe verkrijg je inzicht?

Als je de Tao wil verwerven, raak je er verder van verwijderd. De vertaling van Vers 5 geeft mooi deze spanning weer tussen de geest tot rust brengen en de geest tot rust willen brengen, door het terugkeren naar de oorsprong te beschrijven:

‘Als je permanent in zuivere leegte en innerlijke rust verkeert
komen hemel en aarde samen
Je keert terug naar de oorsprong.’

Hier licht Wuwen Zi toe dat het Vers de toestand van eenheid beschrijft, waarbij een zenmeester zou zeggen: niet-twee.

In het restant van het eerste geschrift wordt dieper ingegaan op (de ervaring van) meditatie en het verkrijgen van inzicht, waarbij ik vind dat de toelichting steeds toegevoegde waarde heeft met ook aanvullingen vanuit andere bronnen. Dit is wat mij betreft erg prettig.

Het tweede geschrift gaat vrij praktisch en uitgebreid in op meditatie. Het gaat onder andere in op dat de geesteshouding bij meditatie permanent moet zijn en het laten stromen van je levensenergie (Qi). Wat mij betreft zeer interessante teksten en voor mij ook nieuw. Het werkt bij mij zelfs motiverend om te mediteren, wat vanuit het taoïsme bekeken meteen weer een uitdaging kan blijken om de geest tot rust te brengen 

Samengevat is het boek voor de geïnteresseerde in meditatie, Zenboeddhisme en taoïsme wat mij betreft een echte aanrader! Het is voornamelijk een mooi boek voor verdieping en verbreding, waarbij het denk ik fijn is als je al enigszins bekend met de materie. Er is genoeg te ontdekken!

De boeddhist  zie https://deboeddhist.nl/boeken-taoisme/

De Zenmeester die blafte

Recensie door de Tao-auteur Roeland Schweitzer op zijn site http://www.tekensvanleven.nl/zenmeester.htm

ISBN 978-94-6406-225-0

December 2020

Onlangs stuurde Wuwen Zi, alias Ben Zondervan, zijn nieuwe boek: 
'De Zenmeester die blafte. 81 teksten over de Leer zonder Woorden,
onder woorden gebracht door Wuwen Zi.'

Het is een kort, uitdagend, radicaal, absurd en toch ook bescheiden boek waarin Ben Zondervan dwarsverbanden aanbrengt tussen Taoïsme, Boeddhisme en Ch'an, de Chinese voorloper van Zen.
Zijn pleidooi is helder. Taoïsme, Boeddhisme en Zen vormen een geheel.
Het zijn geen gescheiden werelden, ze komen uit elkaar voort en in essentie gaat het over hetzelfde: De uiterlijke vorm loslaten, mediteren, je verbinden met het niets, dat ook weer loslaten, wu wei.

Best een brutale schrijver.
Na een mensenleven aan onderzoek wandelt Ben Zondervan lichtvoetig en brutaal  tussen de werelden van Zen, Boeddhisme en Taoïsme door en laat zien dat de verschillen buitenkant zijn. Het vraagt moed om deze dwarsverbanden te maken. Waar haal je het gezag vandaan? Zeker als je geen sinoloog bent of wetenschapper op het gebied van oosterse filosofie.

Wuwen Zi, het pseudoniem waaronder Ben Zondervan schrijft, betekent meester Weetniet. Dat is onzin, Ben weet heel veel. En, zo zal hij er onmiddellijk aan toevoegen, er is meer dat hij niet weet. Ben was eerder leraar maatschappijleer.

Bij een eerste lezing  dacht ik dat Wuwen Zi in dit boekje vooral reclame maakte voor Zazen, de zitmeditatie. Dat doet hij ook, maar geleidelijk aan kwam tijdens het lezen en herlezen het veel grotere verhaal naar boven van het universele geheel. Zen, Boeddhisme of Taoïsme, het is allemaal goed als we de buitenkant maar loslaten. als we alles maar loslaten, zelfs het loslaten. De Zenmeester blaft nog even verder: 'Alles loslaten, niets loslaten.'

Hommage aan de Tao Te Tjing
'De Zenmeester die blafte' bestaat uit, eerbetoon aan de Tao Te Tjing, 81 soms superkorte teksten en verhalen, 'vingers naar de maan'. Gedichtjes, koans, vragen om flink op te kauwen en pogingen om je op het verkeerde been te zetten. Nog wel te volgen is deze tekst 5:

De teksten zijn vooral afkomstig uit de Tao Te Tjing, de Zhuang Zi, de Qing Jing Jing en de Nei Riyong Jing plus een paar toevoegingen van Wuwen Zi zelf en vaak een paar regels commentaar..  

De 81 teksten vormen samen een prachtige cyclus. Van het speelse 'Woef' van de zenmeester via een pleidooi voor Zazen en het onderzoeken van de geest tot het slot over leven en dood.

U kunt het boek bestellen via: boekenbestellen.nl
(€ 14,95 plus 1,95 verzendkosten)
  
Mediteren met Lao zi
Ben Zondervan schreef eerder het boek 'Mediteren met Lao zi'. Naar aanleiding daarvan gaf hij een lezing tijdens de Tao dag in oktober 2019, waar ik hem ontmoette. Volgens hem moet de Tao Te Tjing vooral ook gezien worden als een boek over meditatie en hij onderbouwt zijn pleidooi in dit boek zorgvuldig en overtuigend aan de hand van wat minder bekende oude Chinese teksten uit de Qing Jing Jing en de Nei Riyong Jing. Naar aanleiding hiervan ben ik de Tao Te Tjing ook primair als een boek over meditatie gaan zien en veel minder als het eerste managementboek ter wereld, zoals ik het veel eerder vooral benaderde.

Recensie De Zenmeester die blafte bij bol.com door Sander Maastricht

Wat een juweel! Dit boek bundelt speels en respectvol de wijsheidsleer van Tao, Ch’an en Zen. ‘De zenmeester die blafte’ put uit de rijke Oosterse mystieke ‘leer zonder woorden’. Het boek bewijst dat de grenslijn tussen zen en taoïsme kunstmatig is. Zen, Chan, Taoïsme: samen ridiculiseren deze tradities elk op eigen wijze ‘de vinger die wijst naar de maan’. Sommige teksten kende ik al, andere waren een ontdekking voor mij. ‘De zenmeester die blafte’ heeft mij opnieuw laten kijken naar eeuwenoude teksten die nog steeds springlevend zijn. Het is juist de afwisseling tussen bekend en onbekend en tussen diep en lichtvoetig die dit boek tot een uniek en zelfs vernieuwend boek maakt. Eerder wist de auteur van dit boek mij te treffen met zijn boek ‘Mediteren met Lao Zi’ (2019). Daarin komt de grote meester van het taoïsme naar voren als een zenmeester. De grens tussen zen en taoïsme haalde hij daar speels onderuit. Het boek ‘De zenmeester die blafte’ is een aanrader voor iedereen die wil luisteren naar de ‘leer zonder woorden’.